Tin Giáo Dục  

Ba thách thức với tân Bộ trưởng Giáo dục


Vấn đề học thật và thi thật, tự do học thuật và dân chủ trong nhà trường là ba thách thức đối với tân Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, theo giảng viên Đại học Bách khoa Đào Tuấn Đạt.

Vài người bạn hỏi tôi, ông bộ trưởng mới lên đấy, cậu có cảm nghĩ gì? Tôi không có cảm nghĩ gì lúc đó và cũng không mấy quan tâm. Cho đến khi đọc được bài phỏng vấn Bộ trưởng trên VnExpress, tôi thấy nhẹ người và bắt đầu có niềm tin.

Thầy giáo Đào Tuấn Đạt.
Thứ nhất, nền giáo dục của chúng ta mà rộng hơn là xã hội đang rệu rã vì thiếu các giá trị nền tảng để hướng tới và gắn kết. Thay vào đó là phép liệt kê có tính chất khẩu hiệu các tính từ tốt đẹp để tự khen hoặc gợi ý cho người khác khen. Tuy ông không nói rõ trong bài phỏng vấn nhưng có thể ngầm hiểu triết lý và mục tiêu giáo dục của ông là “tạo nên con người nhân văn”, học để được sống vui vẻ trong một xã hội yên bình.

Bất cứ một chính sách nào của ngành giáo dục, bất cứ một hành động nào của nhà trường và thầy cô mà đều trả lời được câu hỏi, như thế có nhân văn không, có tốt nhất cho các học sinh không thì không đến nỗi gây nhiều băn khoăn lo lắng như hiện nay. Chúc tân Bộ trưởng giữ vững niềm tin vì một nền giáo dục nhân bản, dân tộc và hiện đại.

Thứ hai, ông đã chạm vào một trong những vấn đề cốt tử của giáo dục hiện nay là cách học tầm chương trích cú ăn sâu bám rễ bao đời nay. Thay vì chú trọng đến cốt lõi, đến tinh thần của vấn đề và tìm cách lý giải một cách khoa học thì lại mất thời giờ vào việc bẻ câu bẻ chữ, đánh tráo khái niệm, phân biệt cao thấp tầm thường. Vì chỉ chăm chăm vào việc tiếp cận nội dung nên việc học trở nên nặng nề, quá tải là tất yếu.

Thay vào đó, tân Bộ trưởng khẳng định: “Chúng ta phải chuyển cả một nền giáo dục lấy tiếp cận nội dung là chủ đạo sang một nền giáo dục chú trọng dạy phương pháp, kỹ năng trên nền tảng kiến thức chuyên môn cần thiết để phát triển năng lực người học và dạy làm người. Giáo dục không phải vì bằng cấp mà vì sự hạnh phúc của con người”. Chỉ khi nhà trường dạy được cho học sinh cách học, để họ có khả năng tự học suốt đời mới giải quyết được căn cơ vấn đề chất lượng giáo dục.

Trong bối cảnh giáo dục hiện nay, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ sẽ phải đối diện với nhiều thách thức, trong đó có ba vấn đề có thể coi là tiên quyết sau đây.

Một là vấn đề học thật và thi thật. Thi không phải mục tiêu của giáo dục nhưng chúng ta phải dũng cảm tổ chức các kỳ thi nghiêm ngặt. Phải chống được mọi hành vi gian lận trong nhà trường và trong thi cử. Vì các kỳ thi trong quá khứ diễn ra lỏng lẻo nên học sinh càng ngày càng trở nên lười biếng. Thay vì nỗ lực học tập thì họ tìm kiếm cơ may trong phòng thi và ở đền chùa miếu mạo. Vai trò của thầy cô và nhà trường ngày càng mất đi sự tôn trọng.

Nếu chúng ta đối diện được với việc tốt nghiệp lớp 12 thực chất chỉ khoảng 30% như nhiều thầy cô dự đoán thì mới mong có sự thay đổi thái độ học tập của học sinh. Mọi biện pháp, mọi nỗ lực đều không thể đạt hiệu quả nếu học sinh không chịu học. Vấn đề hiện nay không phải là chi bao nhiêu tiền cho các dự án giáo dục mà là có chống được gian lận hay không. Tôi tin nếu ông bộ trưởng quyết tâm thì xã hội sẽ đồng thuận. Không bố mẹ nào, thầy cô nào muốn con đi học mà lại chỉ thu được kết quả trên giấy. Không học thật thì làm sao có năng lực mà tự quyết các vấn đề của mình, chứ chưa nói đến vấn đề tự lực tự cường của cả một dân tộc.

Hai là vấn đề tự do học thuật. Không chỉ sách giáo khoa không phải là pháp lệnh, mà ngay cả chương trình cũng không phải là pháp lệnh. Chỉ người giáo viên đứng lớp mới biết phải lựa chọn nội dung gì và dạy như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất cho học sinh của mình. Bộ Giáo dục có chương trình chi tiết nhưng người giáo viên đứng lớp có quyền cắt bỏ hoặc thêm bớt để phù hợp với học sinh. Tình trạng hiện nay là biết học sinh không hiểu, không tiếp thu được nhưng vẫn phải dạy cho hết bài.

Ở đại học, mấy chục năm giáo trình vẫn như cũ và các môn không phải chuyên môn vẫn chiếm quá nhiều thời gian. Quyền tự quyết của ông thầy về chuyên môn hầu như không có thì làm sao họ là kỹ sư tâm hồn được. Các thầy cô thường buộc phải tuân theo các chỉ thị hành chính và hưởng ứng các phong trào, dù họ biết không hiệu quả với học sinh của mình. Mọi mệnh lệnh hành chính cho các vấn đề thuộc chuyên môn đều dẫn tới thất bại và chỉ cho ra các kết quả giả tạo.

Ba là vấn đề dân chủ trong nhà trường. Hãy để cho học sinh nói lên suy nghĩ của họ trong mọi vấn đề liên quan. Các giáo viên được “cho điểm” cấp trên của họ hàng năm. Và ông bộ trưởng công bố online dự kiến chính sách, lý giải các quyết định của mình để cho giáo viên, học sinh và những người quan tâm cùng tranh luận. Tuy chỉ để tham khảo nhưng đó sẽ là cuộc chơi thú vị cho tất cả các bên.

Đào Tuấn Đạt 
Hiệu trưởng THPT Anhxtanh, giảng viên ĐH Bách khoa Hà Nội 


Tin liên quan  
Bộ Giáo dục: 'Trắc nghiệm Toán ở ta mới, thế giới có từ lâu'
Bộ Giáo dục: 'Trắc nghiệm Toán ở ta mới, thế giới có từ lâu' Bộ Giáo dục cho biết thi trắc nghiệm môn Toán được thế giới áp dụng đã lâu và lấy ví dụ bài thi SAT và ACT của Mỹ có hơn 50 câu hỏi trắc nghiệm, thu hút hàng triệu lượt thí sinh tham dự.
Học online ở Harvard và Stanford khác nhau thế nào
Học online ở Harvard và Stanford khác nhau thế nào Chương trình dạy của hai ngôi trường này có một số khác biệt, song vẫn thu hút hàng trăm nghìn người đăng ký theo học.
Phụ huynh Sài Gòn cùng con 'chạy đua' vào lớp 6 trường điểm
Phụ huynh Sài Gòn cùng con 'chạy đua' vào lớp 6 trường điểm Trước ngày tuyển sinh vào lớp 6 năm học 2016-2017, nhiều cha mẹ ở TP HCM đang "chạy đua" cùng con vào các trường điểm.
GS Trần Văn Thọ: Quá nhiều nhận thức sai lầm về bằng tiến sĩ
GS Trần Văn Thọ: Quá nhiều nhận thức sai lầm về bằng tiến sĩ Học tiến sĩ không phải để đào tạo nhà quản lý hoặc lãnh đạo; luận án tiến sĩ không nhằm nghiên cứu vấn đề thực tiễn áp dụng ngay cho việc phát triển kinh tế - xã hội.
Phụ huynh Sài Gòn băn khoăn chọn trường tư cho con
Phụ huynh Sài Gòn băn khoăn chọn trường tư cho con Chọn trường THPT tư thục chất lượng cho con đang là bài toán khó với nhiều phụ huynh học sinh lớp 9 tại TP HCM.
Ba thách thức với tân Bộ trưởng Giáo dục
Ba thách thức với tân Bộ trưởng Giáo dục Vấn đề học thật và thi thật, tự do học thuật và dân chủ trong nhà trường là ba thách thức đối với tân Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, theo giảng viên Đại học Bách khoa Đào Tuấn Đạt.
Sinh viên Sư phạm được miễn học phí đến năm 2021
Sinh viên Sư phạm được miễn học phí đến năm 2021 (Dân trí) - Trong số những đối tượng không phải đóng học phí từ nay đến năm 2021 gồm có: Học sinh tiểu học trường công lập; học sinh, sinh viên ngành Sư phạm hệ chính quy đang theo học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học công lập, theo chỉ tiêu đào tạo của Nhà nước.
Bí quyết học tiếng Anh của nữ sinh “nói” 7 thứ tiếng
Bí quyết học tiếng Anh của nữ sinh “nói” 7 thứ tiếng Sau clip “nói” 7 thứ tiếng, Trần Khánh Vy một lần nữa nổi tiếng trên mạng xã hội vì khả năng nói tiếng Anh lưu loát cùng màn trình diễn rap ấn tượng trong một chương trình truyền hình.
Tâm thư giáo viên gửi tân Bộ trưởng Giáo dục gây sốt
Tâm thư giáo viên gửi tân Bộ trưởng Giáo dục gây sốt Tăng tiền lương, bỏ Thông tư 30, giảm sổ sách, bỏ thi giáo viên... là những tâm nguyện gửi tới tân Bộ trưởng Giáo dục đang được hàng nghìn giáo viên chia sẻ.
Suy Nghĩ về việc dạy Tin học – Hồ Đắc Phương
Suy Nghĩ về việc dạy Tin học – Hồ Đắc Phương Ở Đại học, tôi thường được phân công giảng dạy sinh viên năm thứ 2, thứ 4 và hướng dẫn khóa luận. Do công việc kiêm nhiệm phụ trách dạy môn Tin học cho trường THPT Chuyên KHTN, tôi có điều kiện trực tiếp sử dụng các học liệu dành cho cấp 3, quen biết và có đôi chút hiểu biết về tình hình dạy Tin học ở cấp 3 ở nhiều địa phương trên cả nước.