Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực giải Toán chứng minh cho học sinh

Tonghop24 - Trong toán học luôn đảm bảo sự thống nhất giữa cụ thể và trừu tượng

1. Cơ sở khoa học của các biện pháp

1.1. Cơ sở triết học

Toán học là môn học có tính trừu tượng rất cao. Nó có nguồn gốc từ thực tiễn và phục vụ lại cho nhu cầu của thực tiễn. Trong toán học luôn đảm bảo sự thống nhất giữa cụ thể và trừu tượng.

1.2. Cơ sở tâm lý

Lứa tuổi HS THCS là lứa tuổi có nhiều sự thay đổi đột ngột về thể chất, tâm sinh lý. Các em tự cho mình là người đã trưởng thành và thích làm những việc giống như người trưởng thành. Ở giai đoạn này các em cũng có sự thay đổi về ghi nhớ, tư duy, chú ý, ...

Về ghi nhớ:

HS đã biết tổ chức hoạt động tư duy, biết tiến hành các thao tác như so sánh, hệ thống hóa, phân loại nhằm ghi nhớ tài liệu. Kỹ năng nắm vững phương tiện ghi nhớ của HS được phát triển ở mức độ cao, các em bắt đầu sử dụng các phương tiện đặc biệt để ghi nhớ và nhớ lại. Tốc độ ghi nhớ và khối lượng ghi nhớ tăng lên. Ghi nhớ máy móc ngày càng nhường chỗ cho ghi nhớ logic, ghi nhớ ý nghĩa. Các em thường phản đối các yêu cầu của GV bắt học thuộc lòng từng câu, từng chữ và có khuynh hướng muốn tái hiện bằng lời nói của mình.

Về tư duy:

Tư duy nói chung và tư duy trừu tượng nói riêng phát triển mạnh. Nhưng thành phần của tư duy hình tượng - cụ thể vẫn tiếp tục phát triển, nó vẫn giữ vai trò quan trọng trong cấu trúc của tư duy.

Các em hiểu các dấu hiệu bản chất của đối tượng nhưng không phải bao giờ cũng phân biệt được những dấu hiệu đó trong mọi trường hợp. Khi nắm khái niệm các em có khi thu hẹp hoặc mở rộng khái niệm không đúng mức.

Ở tuổi thiếu niên tính phê phán của tư duy cũng được phát triển, các em biết lập luận giải quyết vấn đề một cách có căn cứ. Các em đã biết vận dụng lí luận vào thực tiễn, biết lấy những điều quan sát được, những kinh nghiệm riêng của mình để minh họa kiến thức.

Về chú ý:

Ở lứa tuổi này khả năng chú ý của HS cũng được phát triển. Các em đã có sự chú ý hơn so với lứa tuổi ở tiểu học. Tuy nhiên khả năng chú ý của các em chưa thể phát triển như người đã trưởng thành. Sẽ có những lúc HS thiếu sự tập trung trong học tập.

Cùng với sự thay đổi về thể chất, tâm sinh lý, ... như trên, GV cần phải có phương pháp dạy học phù hợp nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo của HS bằng những việc làm cụ thể sau:

Dạy học những phương pháp ghi nhớ logic.

Cần giải thích cho các em rõ sự cần thiết phải ghi nhớ chính xác những định nghĩa, những quy luật. Ở đây phải chỉ rõ cho các em thấy, nếu ghi nhớ thiếu một từ nào đó thì ý nghĩa của nó sẽ không chính xác nữa.

Chỉ cho các em, khi kiểm tra ghi nhớ phải bằng sự tái hiện mới biết được hiệu quả của sự ghi nhớ.

Cần hướng dẫn cho HS vận dụng cả hai cách ghi nhớ máy móc và ghi nhớ ý nghĩa một cách hợp lý.

Phát triển tư duy trừu tượng cho các em để làm cơ sở cho việc lĩnh hội khái niệm khoa học trong chương trình học tập.

Chỉ dẫn cho các em những biện pháp để rèn luyện kỹ năng suy nghĩ có phê phán độc lập.

Tổ chức các hoạt động học tập hợp lý để tất cả các em đều tập trung trong hoạt động học tập nhằm thu hút sự chú ý của các em.

2. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp

Nguyên tắc 1: Đảm bảo tính khoa học, tính tư tưởng và thực tiễn.

Nguyên tắc 2: Đảm bảo sự thống nhất giữa cụ thể và trừu tượng.

Nguyên tắc 3: Đảm bảo sự thống nhất giữa tính đồng loạt và tính phân hóa.

Nguyên tắc 4: Đảm bảo sự thống nhất giữa tính vừa sức và yêu cầu phát triển.

Nguyên tắc 5: Đảm bảo tính thống nhất giữa hoạt động dạy học của thầy và hoạt động của trò.

3. Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực giải Toán chứng minh cho học sinh

3.1. Biện pháp 1: Gợi động cơ chứng minh cho học sinh

3.2. Biện pháp 2: Rèn luyện kỹ năng đọc hiểu và vẽ hình của định lí, bài toán

3.3. Biện pháp 3: Rèn luyện kỹ năng dự đoán, tưởng tượng dựa vào hình vẽ

3.4. Biện pháp 4: Rèn luyện kỹ năng vận dụng các kiến thức đã biết để giải bài toán.

3.5. Biện pháp 5: Rèn luyện khả năng phân tích, tổng hợp vào giải toán chứng minh

3.6. Biện pháp 6: Chú trọng câu hỏi gợi ý giúp HS tìm hướng giải quyết bài toán chứng minh

3.7. Biện pháp 7: Rèn luyện kỹ năng suy xuôi, suy ngược để chứng minh

3.8. Biện pháp 8: Rèn luyện kỹ năng trình bày logic lời giải bài toán

3.9. Biện pháp 9: Rèn luyện cho HS kỹ năng giải bài toán bằng nhiều cách

3.10. Biện pháp 10: Giúp học sinh thấy được những sai lầm dễ mắc phải trong quá trình chứng minh

3.11. Biện pháp 11: Rèn luyện cho học sinh kỹ năng sáng tạo bài toán mới từ bài toán đã cho

Trong từng biện pháp trên, bạn hãy phân tích từng nội dung sau:

Cơ sở xác định biện pháp

Nội dung của biện pháp

Yêu cầu của biện pháp

Ví dụ

Vậy, hình học là môn học có tính trừu tượng rất cao, muốn học tốt Hình học đòi hỏi rất nhiều yếu tố: chỉ số thông minh, PP học, sự chuyên cần, môi trường học, PP dạy của GV, … Trong số đó PP dạy của GV cũng góp phần tích cực giúp người học học tốt hơn.

Tác giả bài viết: Sangtao24 (tổng hơp)

Tôi đã viết đơn rút con khỏi… đội tuyển học sinh giỏi

Dạy con trẻ ngoan và tự lập bằng phương pháp dạy con kiểu Pháp

Phương pháp dạy con của mẹ Mỹ

Phương pháp dạy con của người Nhật

11 điều trường học không dạy bạn

Phương pháp học tiếng Anh hiệu quả

Học toán như thế nào – Jo Boaler

Vui buồn nghề gia sư

Tự học – một phương pháp học tập cơ bản của sinh viên

9X đạt điểm IELTS 8.0 nhờ cách học lạ

Học sinh chán môn văn trong nhà trường

Cách dạy và học Sử tại Anh

Rèn chữ viết cho học sinh tiểu học

Thủ khoa phố núi chia sẻ bí quyết luyện thi qua mạng

“Phương pháp dạy của trường Lương Định Của rất hay”